Waarvoor boeken goed zijn ...

Een paar maanden geleden werd onze bibliotheek geteisterd door dieven. Deze hadden vooral oog voor mobiele telefoons en laptops. Vooral de trendy spullen van Apple waren in trek.

Er is nu een nieuwe gadget beschikbaar die op een bepaalde manier wel erg cynisch is: de MacBooks worden vermomd als gewone boeken.

Wetenschappelijk publiceren

Als je werkt voor een wetenschappelijke bibliotheek, dan is inzicht krijgen in wetenschappelijk publiceren een absolute vereiste.

De UA bibliotheek heeft een indrukwekkend instrumentarium klaarstaan om in te spelen op de noden van onze onderzoekers en van de universitaire overheid. In de loop van dit academiejaar worden deze instrumenten dan ook ingezet bij de opbouw en onderhoud van diverse 'institutional repositories'.

Werken aan instrumenten veroorzaakt bijziendheid: je moet met zoveel details omgaan dat het risico bestaat dat je het overzicht verliest. Websites zoals de Scholarly Kitchen kunnen je helpen om aan dit euvel te ontsnappen.

In "Why Hasn't Scientific Publishing Been Disrupted Already?" brengt Michael Clarke een boeiend en kritisch overzicht van de toestand van vandaag. Nieuw aan zijn betoog is dat zijn voornaamste kritiek op het klassieke model van wetenschappelijk publiceren niet zozeer het kostenplaatje is maar veeleer de onmogelijkheid om nieuwe technieken voor informatieverwerking - zoals het semantische web - te hanteren.

Een e-reader voor het kantoor

E-book readers kennen we al langer: de Kindle, Iliad zijn uitstekende toestellen om er'klassieke' boeken mee te lezen.

De QUE proReader brengt niet alleen een aantal imposante technologische vernieuwingen maar vindt meteen een gat in de markt. Deze e-book reader is immers ook goed in staat om administratieve PDF documenten te tonen (en natuurlijk ook alle bestandssoorten die kunnen worden 'geprint' naar PDF).

PDF documenten zijn een uitwisselingsformaat voor elektronische documenten met het voordeel dat de originele layout ongewijzigd blijft. Dit is een belangrijke eigenschap maar schept nogal wat problemen voor een e-book reader: is het formaat van het document groter dan het formaat van de e-reader, dan moet je beginnen te scrollen. Scrollen in verticale richting is niet zo'n probleem, scrollen in horizontale richting daarentegen is echter zeer vervelend en helemaal niet intuïtief. Vanzelfsprekend kan je het document herschalen, alleen wordt de grootte van de lettertypes zo klein dat het document nog nauwelijks leesbaar is.

Op de Iliad - een e-reader met een van de grootste schermen - is het lezen van PDF documenten waarvan de originele grootte A4 is, nauwelijks doenbaar. De QUE proReader speelt hier op in: hij bezit een groot scherm en is erop gericht het Amerikaanse Letter formaat volledig te tonen. Dit formaat bedraagt 215.9 mm × 279.4 mm. Het A4 formaat (210 mm × 297 mm) is dus iets smaller en wat langer. Dit betekent nog dat A4 perfect leesbaar is op de QUE proReader.

De QUE proReader leest ook het ePUB formaat. ePUB is het formaat van de toekomst voor e-books. Op dit ogenblik is echter het meest populaire formaat het Mobipocket formaat. Via Calibre is een conversie wel vrij eenvoudig uit te voeren.

De QUE proReader lijkt dus een voltreffer in administratieve omgevingen. Gedaan dus met vergaderingen waar pakken papier wordt uitgeprint (die daarna in de papiermand worden gekeild, waar ze dan hopelijk niet door onbevoegden worden uitgevist), gedaan met vergaderingen waar je de collega's achter hun beeldscherm moet gaan zoeken.

Voormalige topvrouw Brocade achter tralies

Jan meldt me dit nogal alarmerende bericht.

Isabel en Karen waren niet bereikbaar voor commentaar.

Brocade 10 jaar

Brocade werd deze week 10 jaar: op maandag 3 januari 2000 werd Brocade 1.00 in gebruik genomen in ons bibliotheeknetwerk. Brocade was toen verre van compleet: er was enkel software voor de personeelsleden van onze bibliotheken. Door gebruik te maken van een continue conversie naar de oude Vubis structuren konden we onze dienstverlening handhaven naar onze studenten en docenten. In de volgende releases pakten we dan uit met verdere verbeteringen en met de invoering van het desktop principe. Brocade werd een compleet bibliotheekautomatiseringssysteem.

Januari 2000 was niet zomaar gekozen: niet alleen liep ons contract met Vubis af, maar in een klap wisten we ook het Y2K probleem te omzeilen en was alles in gereedheid om te werken met de euro.

In Brocade 1.00 introduceerden we een paar features die erop gericht waren onze collega's te belonen en te bedanken voor de twee jaar windstilte die aan deze dag vooraf gingen: de catalografen kregen de beschikking over een geavanceerd authority controle systeem en Antilope en Zebra werden geïntegreerd. Met de Brocade acquisitie module kregen de mensen van de aanwinstenadministratie een hiërarchisch systeem voor budgetcontrole, een systeem waar ze al vele jaren op wachtten. In de leen werd de oude kwaal van de zogenaamde K2-leen ten gronde opgelost: het leenmoment wordt in Brocade bepaald door 4 factoren (tijd, lener, object en externe factor) waardoor er gesofistikeerde leenfaciliteiten gecontroleerd konden gebeuren.

In de 10 jaar Brocade zijn er een aantal sleutelmomenten geweest die bepalend waren voor het succes van Brocade:

- In 1998 zetten de toenmalige hoofdbibliothecarissen van RUCA, UFSIA en UIA het licht op groen om Brocade te ontwikkelen. Meteen gaven ze aan hun beste medewerkers de vrijheid om elk op hun manier bij te dragen tot het succes van Brocade. Deze blijk van vertrouwen blijft een hoogtepunt uit mijn carrière.

- Jan Corthouts werd toegevoegd aan het Anet team om er de leiding op zich te nemen.

- De eerste drie maanden: het geduld en de trots van onze collega's in alle Anet bibliotheken maakten dat de ontwikkelaars ademruimte kregen om een aantal pijnpunten weg te werken

- Anet en CIPAL gingen samen in zee om Brocade te commercialiseren

- De Openbare bibliotheek Antwerpen werd geautomatiseerd met Brocade

- Het volwassen worden van de webtechnologie met bijvoorbeeld het tot stand komen van de Firefox browser

- De eenmaking van de UA en de daaruit voortvloeiende professionalisering van het personeelsbeleid en ICT

- Impala komt op Brocade en wordt nu ook de IBL oplossing voor de openbare bibliotheken. Een betere ambassadeur kan Brocade niet wensen.

- De ontwikkeling van het qtech ontwikkelplatform dat garant staat voor consistente, deductieve ontwikkeling en automatische updating van de diverse Brocade installaties

- De verhuis van het Anet team naar de stadscampus: daardoor verschuift de klemtoon naar software en dienstverlening in plaats van op hardware.

- De Provincie Antwerpen kiest voor Brocade als platform voor automatisering van zijn bibliotheken.

- Het nieuwe leiderschap van de UA bibliotheek blijft Brocade voluit steunen.

- Met het opzetten van het IR platform en het VABB project biedt Brocade een specifieke oplossing voor de wetenschappelijke output van de wetenschappers.

Vele, vele mensen hebben Brocade geholpen in deze 10 jaar.

Om enkel de mensen in-house te noemen:
Alain, Anke, Benoni, Els, Guy, Jan, Jef, Julien, Louis, Luc, Ludo, Marc, Michele, Pierre, Richard, Theo, Trudi, Veronique, Walter

Bedankt !

Voorspelen

De UNIX wereld maakt graag gebruik van ludieke benamingen. Meestal werken deze danig op de zenuwen maar met speling - een gekende spellingchecker - kan je alvast aandacht trekkende blogtitels maken.

Ik voorspel dat 2010 het jaar van het e-book wordt. Deze boude uitspraak, die overigens al sinds 1986 jaarlijks wordt herhaald met ietwat andere cijfers, is gebaseerd op drie feiten:

- De explosie aan geschikte hardware: elke smart-phone (van iPhone tot Android) beschikt over minstens 1 e-reader. Deze maand verschijnt het Apple tablet en de Google Nexus One. Amazon heeft zijn Kindle familie en Barnes & Noble heeft de Nook. Vanzelfsprekend is er ook nog het Stanza software platform.

- De grote hoeveelheid e-books die voorhanden zijn: Amazon biedt meer dan 300000 volumes aan en Barnes & Noble meer dan 1 miljoen.

- Het falen van DRM. Nu het verfoeide systeem van Digital Rights Management van Amazon genadeloos wordt gekraakt met behulp van een paar Python scripts moet het voor iedereen duidelijk zijn dat deze aan hardware gekoppelde oplossingen (de dongle-toestanden van de jaren '90) onwerkbaar zijn.

In de loop van de volgende weken en maanden mag je zeker nieuwe topics over e-books verwachten in deze blog.

Motivatie

Bloggen is moeilijk: 6 miljard auteurs en 1 lezer (zoals een collega het verwoordde).

Maar soms, soms vindt een mens de ultieme motivatie om te herbeginnen.

Deze week struikelde ik op de bijgevoegde afbeelding. Oprah - je weet wel: dat mens dat samen met andere coryfeeën zoals Jenny McCarthy en Jim Carrey verantwoordelijk is voor het mislukken van ettelijke vaccinatieprogramma's in de VS - heeft nu ook al haar eigen afdeling in de bibliotheek.

Het is duidelijk: onze bibliotheken, mijn bibliotheek heeft paladijnen nodig.